Ένας λόγος που μπορεί να απέτυχε η πρώτη δοκιμή που περιγράφεται στο άρθρο «Eμπειρικές δοκιμές της άποψης ότι για τα δυσάρεστα συναισθήματά μας ευθύνονται οι αρνητικές πεποιθήσεις για τον εαυτό μας» είναι πώς οι θετικές σκέψεις που σας πρότεινα να φανταστείτε ότι πιστεύετε για τον εαυτό σας, δεν είναι διατυπωμένες με τον κατάλληλο τρόπο.
Δηλαδή δεν είναι διατυπωμένες όπως πρέπει για να εξουδετερώσουν εκείνες ακριβώς τις αρνητικές πεποιθήσεις που ενεργοποιήθηκαν όταν φέρατε στο μυαλό σας το συγκεκριμένο δυσάρεστο γεγονός.
Για παράδειγμα, μπορεί με αφορμή ένα γεγονός όπου κάποιος σας προσέβαλλε κι εσείς δεν αντιδράσατε, να ενεργοποιήθηκε μέσα σας μία πεποίθηση του τύπου «είμαι υποχωρητικός και μαλθακός». Αυτή η αρνητική σκέψη πιθανόν να χρειαζόταν μία διατύπωση όπως «μπορώ να διεκδικώ με σταθερότητα τα δικαιώματά μου» (αντί για το «έχω θάρρος») για να ακυρωθεί με επιτυχία. Ή μπορεί να πυροδοτήθηκε μέσα σας η πεποίθηση «είμαι κατώτερος, δεν έχω δικαιώματα» που ίσως ήθελε τη σκέψη «είμαι ίσος με τους άλλους κι έχω τα ίδια ανθρώπινα δικαιώματα με όλους» για να εξουδετερωθεί, αντί τη πιο γενική «αξίζω να με σέβονται».
Άλλο παράδειγμα, μπορεί το δυσάρεστο γεγονός που φέρατε στο μυαλό σας να ήταν ότι κάποιος δικός σας υποφέρει σωματικά ή ψυχικά. Τότε σκέψεις όπως «αξίζω ν’ αγαπηθώ» και «έχω τη δύναμη να πετυχαίνω αυτά που θέλω» δεν θα προκαλέσουν συναισθηματική αλλαγή, γιατί η αρνητική πεποίθηση που μάλλον διεγέρθηκε μέσα σας είναι «δεν είμαι ικανός /δεν μπορώ να βοηθήσω κάποιον που αγαπώ» ή «είμαι εγωιστής / αμελής / κακός που δεν βοηθώ αρκετά τον τάδε».
Σ’ αυτή την περίπτωση θα βοηθήσει να εστιάσετε την προσοχή σας σε σκέψεις όπως «είμαι άνθρωπος ικανός και δυνατός να βοηθώ τους άλλους στις δυσκολίες τους όσο και ο πιο ικανός άνθρωπος στη θέση μου», «είμαι καλός», «είμαι δοτικός», «παίρνω ευχαρίστηση από το να βοηθώ».
Αν σας ενδιαφέρει, διαβάστε το άρθρο «Πώς να βρίσκουμε τις πεποιθήσεις που έχουμε μέσα μας» για να δείτε πώς μπορούμε να ανακαλύψουμε ποιες ακριβώς είναι οι αρνητικές πεποιθήσεις που έχουμε μέσα μας για τον εαυτό μας ώστε να βρίσκουμε τα κατάλληλα «αντίδοτά» τους.
Ένας δεύτερος λόγος που η δοκιμή που σας πρότεινα μπορεί να απέτυχε, είναι ακριβώς ότι τέτοιες θετικές πεποιθήσεις σας φαίνονται πολύ εξωπραγματικές για τον εαυτό σας, ίσως πολύ καλές για να είναι αληθινές• έτσι, ακόμα και το να φανταστείτε ότι τις πιστεύετε όπως σας κάλεσα στη δοκιμή, σας φαίνεται άνευ ουσίας, ίσως μάλιστα να σας θυμίζει πολυχρησιμοποιημένα κλισέ γύρω από την αυτοεκτίμηση.
Στα άρθρα «Όλοι έχουμε εξ’ ίσου τη δύναμη να πετυχαίνουμε αυτά που θέλουμε» και «Όλοι αξίζουμε εξ’ ίσου να μας αγαπούν και να είμαστε ευτυχισμένοι» φέραμε συγκεκριμένα επιχειρήματα υπέρ της άποψης ότι όλοι είμαστε εξ’ ίσου άξιοι και ικανοί και ότι ο λόγος που έχουμε τόσο διαφορετικά αποτελέσματα στη ζωή μας οφείλεται στο κατά πόσο πιστεύουμε ότι δεν είμαστε εντάξει όπως είμαστε. Ίσως αυτά τα επιχειρήματα να σας βοηθήσουν να επιτρέψετε στον εαυτό σας να φανταστείτε έστω για λίγο πώς θα νοιώθατε αν πιστεύατε σε θετικές σκέψεις για τον εαυτό σας και να διαπιστώσετε έτσι την πραγματική αιτία των δυσάρεστων συναισθημάτων σας.
Βέβαια θα ήταν πολύ εύλογη η αντίρρηση πως όσα επιχειρήματα και να φέρουμε υπέρ της παραπάνω άποψης, δεν παύει να είναι άλλη μία άποψη, δεν είναι μία αποδεδειγμένη αλήθεια. Όμως το ζητούμενο εδώ δεν είναι να αποδείξουμε ότι ισχύουν οι σκέψεις «αξίζω αγάπης και σεβασμού», «είμαι καλός», «έχω δύναμη να καταφέρνω αυτά που θέλω», «έχω θάρρος», «είμαι εργατικός» κ.λπ.. για όλους τους ανθρώπους άρα και για μας.
Το να επαναλαμβάνουμε απλά τέτοιες θετικές σκέψεις θυμίζει κοινότοπα αμερικάνικα σεμινάρια και βιβλία αυτοβοήθειας που μόνο παροδικά αποτελέσματα μπορούν να φέρουν, γιατί δεν ακυρώνουν, απλά απωθούν προσωρινά τις αρνητικές πεποιθήσεις που έχουμε για τον εαυτό μας.
Ο σκοπός μας είναι ακριβώς αυτός: κατ’ αρχήν να ανακαλύψουμε τις αρνητικές πεποιθήσεις που έχουμε μέσα μας (συνήθως υποσυνείδητα) για τον εαυτό μας και στη συνέχεια να δούμε απλά ότι δεν είναι αλήθεια. Για να δούμε ότι δεν είναι αλήθεια, βοηθάει πολύ το να δώσουμε μία εναλλακτική εξήγηση στον εαυτό μας, χωρίς όμως να είναι απαραίτητο να αποδείξουμε αυτήν την εναλλακτική εξήγηση.
Δηλαδή ο εσωτερικός μας κριτής, λέει «αφού έχεις αυτό το αρνητικό αποτέλεσμα στη ζωή σου (έχεις οικονομικά προβλήματα, η σχέση σου δεν πάει καλά κ.λπ..), άρα έχεις κάποιο ελάττωμα, δεν είσαι εντάξει όπως είσαι, είσαι ανάξιος, είσαι αδύναμος κ.λπ.». Και εμείς του αντιπαραθέτουμε: «Όχι, αυτό που λες δεν είναι απαραίτητο, υπάρχει μία άλλη πιο πιθανή αιτία για τα δυσάρεστα γεγονότα που μου συμβαίνουν κι αυτή είναι ότι πιστεύω αρνητικές σκέψεις για τον εαυτό μου και τα δυσάρεστα συναισθήματα που αυτές οι πεποιθήσεις μου προκαλούν». Επίσης υπάρχουν επιχειρήματα υπέρ του ότι είμαι εντάξει όπως είμαι (όπως αυτά που αναπτύσσουμε στα άρθρα «Όλοι έχουμε εξ’ ίσου τη δύναμη να πετυχαίνουμε αυτά που θέλουμε» και «Όλοι αξίζουμε εξίσου να μας αγαπούν και να είμαστε ευτυχισμένοι».
Όλα μας τα επιχειρήματα υπέρ του ότι είμαστε εντάξει όπως είμαστε όπως κι όλοι οι άνθρωποι, δεν είναι αναγκαίο να μας πείσουν ότι όντως έτσι έχουν τα πράγματα πέραν κάθε αμφιβολίας, αλλά να μας ξε-πείσουν απ’ αυτό που ήδη πιστεύουμε για τον εαυτό μας λες και είναι αναντίρρητη αλήθεια, ότι δηλαδή αφού έχουμε κάποια αρνητικά γεγονότα στη ζωή μας, άρα δεν είμαστε εντάξει όπως είμαστε.
Ένας τρίτος λόγος που μπορεί να ευθύνεται για το ότι η δοκιμή που σας πρότεινα απέτυχε να σας δείξει την πραγματική αιτία της ψυχικής δυσφορίας είναι ότι μας είναι μερικές φορές πολύ δύσκολο να παραδεχθούμε ότι έχουμε αρνητική εικόνα για τον εαυτό μας. Αν θέλετε να διαβάσετε περισσότερα, μεταβείτε στο άρθρο «Χαμηλή αυτοεκτίμηση, μια όχι εύκολη παραδοχή».
