Περίληψη
Η συνειδητοποίηση ότι κάναμε το καλύτερο που μπορούσαμε μέχρι κάθε χρονική στιγμή της ζωής μας με βάση τις δυνατότητες και τα εμπόδια που συναντήσαμε είναι εξαιρετικά σημαντική, διότι διασφαλίζει ψυχική και νοητική ηρεμία από τη μια και μέγιστη αποτελεσματικότητα σε πρακτικό επίπεδο από την άλλη, δηλαδή καλύπτει το φάσμα όλων μας των επιθυμιών στη ζωή.
Κυρίως άρθρο
Κάθε φορά που αισθανόμαστε άσχημα ψυχολογικά είναι γιατί επιμένει μέσα μας κάποια ανεκπλήρωτη επιθυμία η οποία δεν διαφαίνεται ότι θα ικανοποιηθεί. Πράγματι, είναι αδύνατο να έχουμε όλες τις επιθυμίες μας εκπληρωμένες ή να διαφαίνεται ότι θα ικανοποιηθούν και να νοιώθουμε άσχημα.
Την επιθυμία, όπως και κάθε τι άλλο, την έχει βάλει η φύση μέσα μας με κάποιον σκοπό. Ο λόγος ύπαρξης της επιθυμίας είναι να μας κινητοποιεί να δράσουμε, να κάνουμε κινήσεις που σχετίζονται σε τελευταία ανάλυση με την επιβίωση και με την αποφυγή του πόνου / προσέγγιση της ευχαρίστησης.
Δηλαδή ο πυρήνας κάθε επιθυμίας είναι η εντολή-κίνητρο «κάνε κάτι». «Κάνε κάτι» εννοείται, για να εκπληρώσεις αυτό που θέλεις, είτε είναι να αποκτήσεις κάτι που σου λείπει είτε είναι να αποφύγεις να χάσεις κάτι που έχεις, όπως συντροφιά, αγάπη, σεβασμό, αποδοχή, αναγνώριση, δημιουργία, χρήματα, διάφορα υλικά αγαθά, υλικές ανέσεις και απολαύσεις, υγεία και οτιδήποτε άλλο.
Όταν αυτό το «κάνε κάτι» βρίσκει διέξοδο, όλα πάνε καλά, νοιώθουμε ωραία, κάνουμε ό,τι πρέπει και προχωράμε προς την εκπλήρωση της επιθυμίας μας. Όταν όμως η εντολή «κάνε κάτι» μένει ανεκτέλεστη για οποιονδήποτε λόγο (εξωτερικά ή εσωτερικά εμπόδια), τότε γίνεται πηγή ψυχικής δυσφορίας ή ταραχής. Αυτό είναι επόμενο, αφού η αντίστοιχη επιθυμία ματαιώνεται, δηλαδή δεν εκπληρώνεται ούτε διαφαίνεται ότι θα εκπληρωθεί.
Είδαμε λοιπόν ότι στη ρίζα κάθε ψυχικής ταραχής ή δυσφορίας βρίσκεται μία ματαιωμένη επιθυμία. Επίσης είδαμε ότι κάθε ματαιωμένη επιθυμία με τη σειρά της, έχοντας από τη φύση της τον ρόλο του κινήτρου στη ζωή μας, έχει στον πυρήνα της μία ανεκτέλεστη εντολή «κάνε κάτι». Απ’ αυτά τα δύο μπορούμε να συμπεράνουμε ότι κάθε ψυχική ταραχή ή δυσφορία οφείλεται σε τελευταία ανάλυση σε μία ανεκτέλεστη εντολή «κάνε κάτι»• «κάνε κάτι» για να αλλάξεις την κατάσταση που σε δυσαρεστεί ή «κάνε κάτι» για να αποτρέψεις την αλλαγή μίας κατάστασης που σε ευχαριστεί ή σε βολεύει.
Ας πούμε λοιπόν ότι έχουμε μία επιθυμία που για οποιονδήποτε λόγο ματαιώνεται και γι αυτό νοιώθουμε άσχημα. Κι ας πούμε ότι έχουμε κάνει ήδη ό,τι καλύτερο μπορούσαμε με βάση τις δυνατότητές μας και τα εμπόδια που συναντήσαμε για την εκπλήρωση αυτής της επιθυμίας• (το οποίο όπως είδαμε στο άρθρο «τι σημαίνει έκανα το καλύτερο που μπορούσα» αν το εξετάσουμε πολύ προσεκτικά, ισχύει πάντα). Αν αυτό (το ότι έχουμε κάνει το καλύτερο που μπορούσαμε) το συνειδητοποιήσουμε βαθιά μέσα μας, τότε όπως είναι φυσικό, η ανεκτέλεστη εντολή «κάνε κάτι» θα υποχωρήσει και μαζί της θα υποχωρήσει κάθε είδους ψυχική ταραχή ή δυσφορία.
Έτσι θα έρθει η ψυχική γαλήνη παρ’ όλο που η επιθυμία μας δεν θα έχει εκπληρωθεί (προς το παρόν ή γενικά). Η επιθυμία δηλαδή θα μετατραπεί σε μία απλή ροπή προς το αντικείμενό της η οποία θα εκδηλωθεί αυτομάτως μόλις και εάν οι συνθήκες επιτρέψουν την εκπλήρωσή της χωρίς εντωμεταξύ να μας βασανίζει. Δηλαδή στην περίπτωση που μία επιθυμία μας δεν είμαστε σε θέση να την ικανοποιήσουμε (προς το παρόν ή γενικά), τουλάχιστον δεν θα υποφέρουμε ψυχικά για όσο χρόνο ματαιώνεται.
Από κει κι έπειτα, διασφαλίζοντας την ψυχική μας γαλήνη, θα μπορέσουμε να αξιοποιήσουμε στον μέγιστο βαθμό τις δυνατότητες που έχουμε για να εκπληρώσουμε την επιθυμία μας*, στον βαθμό φυσικά που μπορούμε και μας συμφέρει συνολικά η εκπλήρωσή της.
Συνειδητοποιώντας επομένως το «έκανα το καλύτερο που μπορούσα», όχι μόνο δεν ισχύει ότι θα αδρανοποιηθούμε και θα τελματώσουμε, αλλά θα εξελιχθούμε αβίαστα, αφού θα άρουμε το εμπόδιο της ψυχικής ταραχής ή δυσφορίας που μας κρατούσε πίσω μέχρι τώρα και οι δυνατότητές μας θα απελευθερωθούν φέρνοντας τα αντίστοιχα θετικά αποτελέσματα σε κάθε τομέα της ζωής μας.
Αυτή είναι λοιπόν η σημασία της συνειδητοποίησης του «έκανα το καλύτερο που μπορούσα»: Αποκατάσταση της ψυχικής γαλήνης από τη μια μεριά και μέγιστη δυνατή αξιοποίηση του δυναμικού μας από την άλλη για την εκπλήρωση των επιθυμιών μας. Αυτά τα δύο καλύπτουν οτιδήποτε μας αφορά στη ζωή, γι αυτό και ο Γιουτάνγκ λέει «αυτή είναι όλη κι όλη η φιλοσοφία ζωής που χρειάζεται ένας άνθρωπος».
* Το ότι η ψυχική γαλήνη επιτρέπει την μέγιστη δυνατή αξιοποίηση των δυνατοτήτων μας ισχύει διότι όταν αντίθετα βρισκόμαστε σε ψυχική ταραχή ή δυσφορία, δεν χρησιμοποιούμε παρά μέρος των δυνατοτήτων μας. Ο λόγος είναι ότι υπό καθεστώς ψυχικής ταραχής ή δυσφορίας δεν μπορούμε να σκεφτούμε καθαρά, ο νοητικός μας ορίζοντας στενεύει, οι σκέψεις μας εστιάζονται μόνο στα εμπόδια και όχι στις ευκαιρίες, με λίγα λόγια η ικανότητα να βρίσκουμε λύσεις στα προβλήματά μας ελαττώνεται. Όμως ακόμα κι αν βρούμε τις σωστές λύσεις, η κακή ψυχική μας κατάσταση στέκεται εμπόδιο στην πραγματοποίησή τους καθώς μας καταβάλλουν νευρικότητα, επιζήμιος θυμός, αναστολές, παράλογος φόβος, άγχος, βαριεστιμάρα, αναβλητικότητα, αίσθημα ματαιότητας κ.λπ..
© 2014 Βασίλης Γιαννακόπουλος Με την επιφύλαξη παντός δικαιώματος πνευματικής ιδιοκτησίας
